Onkologia zwierząt (onkologia weterynaryjna)

Onkologia należy do jednej z najszybciej rozwijających się dziedzin medycyny weterynaryjnej. Jest to nauka dotycząca wszystkich zmian rozrostowych oraz rozplemowych (wywołanych niepohamowanym rozmnażaniem komórek organizmu). Ze względu na zauważalne pogorszenie jakości środowiska życia naszych pupili, zmiany genetyczne, różne czynniki stresowe- zmiany neoplastyczne (nowotworowe) stanowią coraz większą grupę schorzeń. U psów i kotów opisano niespełna 300 typów guzów i zmian rozrostowych z uwzględnieniem tkanki, z której się on „narodził” oraz stopnia złośliwości (np. skala TNM).

W wypadkach zmian nieuleczalnych takich jak np. białaczka limfoidalna, chłoniak udaje się często doprowadzić do wycofania (remisji) objawów chorobowych i doprowadzenia do sytuacji kiedy pies lub kot nie wykazują oznak cierpienia. Wiele zmian nowotworowych dzięki dobrej współpracy właściciela, lekarza oraz dzięki rozwojowi innych gałęzi medycyny weterynaryjnej udaje się wyleczyć.

Misją naszej Kliniki jest efektywne leczenie zapobiegające cierpieniu zwierzęcia oraz edukowanie właścicieli, że każdy rodzaj zmiany rozrostowej posiada odmienne sposoby diagnozowania (potwierdzania lub wykluczenia rozpoznania), postępowania z pacjentem oraz rokowanie. W Naszej Praktyce prowadzimy także profilaktykę chorób nowotworowych wywodzących się szczególnie z układu rozrodczego (m.in. sterylizacje, odpowiednie dobieranie antykoncepcji hormonalnej, odpowiednie zasady żywienia i unikania czynników ryzyka).

W Centrum Zdrowia Małyh Zwierząt dzięki dynamicznemu rozwojowi wyposażenia oraz pogłębianiu wiedzy personelu prowadzimy szeroką diagnostykę chorób nowotworowych, w tym:

• szybkie testy FeLV (zakaźna wirusowa białaczka kotów)- wynik w ciągu 10 minut, testy serologiczne i biopsje szpiku w kierunku FeLV (potwierdzenie wyników wątpliwych po wywiadzie epizootycznym z właścicielami)
• szeroka diagnostyka hematologiczna- m.in. pozwala na różnicowanie białaczek i stanów odpowiedzi białaczkowej (nie będące białaczką)
• badania cytologiczne- rozpoznawanie komórek nowotworowych i ich klasyfikacja
• biopsje BAC (cienkoigłowe) zmian dostępnych powierzchownie i węzłów chłonnych
• biopsje BAC pod kontrolą USG- narządów wewnętrznych
• biopsje wycinkowe (przy użyciu specjalnych noży zwanych trepanami)
• biopsje gruboigłowe np. kości
• biopsje szpiku kostnego
• pobranie materiałów do badania histopatologicznego w trakcie zabiegów chirurgicznych
• biopsje śródoperacyjne (diagnostyka ekspresowa pozwalająca określić zachowanie marginesu zdrowych tkanek przy usuwaniu zmian złośliwych)
• we współpracy z ośrodkami badawczymi (m.in. ośrodki uniwersyteckie) prowadzimy również oznaczanie markerów złośliwości guzów (np. mutacja genu C- KIT) oraz szczegółowe rozpoznanie guzów w oparciu o nowoczesne technologie- badania immunocytochemiczne

Zespół CZMZ po postawieniu rozpoznania i przekazaniu informacji na temat metod leczenia- dobranych indywiduwalnie dla danego pacjenta- oraz ryzyka daje możliwości wdrożenia:

• leczenia chirurgicznego (dzięki możliwości znieczulania wziewnego możliwe wykonywanie najbardziej rozległych zabiegów w tym: splenectomie- usunięcie śledziony zmienionej nowotworowo, mastectomie częściowe oraz całkowite- usunięcie fragmentów lub całości listwy mlecznej i wiele innych).
• krioterapii- wymrażanie zmian powierzchownych
• elektrochirurgii
• chemioterapii wysokodawkowej- polega na stosowaniu wlewów kroplowych pod kontrolą lekarza według wybranego schematu (zwykle raz w tygodniu lub raz na 3-4 tygodnie). Celem tej terapii jest często wydłużenie życia, komfortu chorowania i ustąpienie objawów chorobowych w wypadku chorób nieuleczalnych np. chłoniaków. W wypadku około 15% pacjentów możliwe jest pełne wyleczenie tą metodą.
• chemioterapii adiuwantowej i neoadiuwantowej- działanie mające na celu wspomożenie innej metody leczenia np. chirurgicznego usunięcia guza stosowane z powodzeniem w wypadku m.in. guzów listwy mlecznej. Jest to metoda dająca większą szansę na pełne wyzdrowienie. Polega zwykle na podaniu jednorazowej dawki leków przed zabiegiem lub w okresie do miesiąca po zabiegu operacyjnym.
• chemioterapii metronomicznej- stosowana w Centrum Zdrowia Małych Zwierząt w wypadku pacjentów u których stwierdzono zmiany nieoperacyjne, przy powikłaniach chorób nowotworowych uniemożliwiających zastosowanie innych metod ratujących życie. Zaletą tej terapii jest brak występowania objawów ubocznych u pacjenta. Celem tej terapii jest zahamowanie wzrostu guza/ów, poprawa kondycji pacjenta tak długo jak jest to możliwe. Zwykle leczenie doustne. -zaawansowanych metod leczenia przeciwbólowego (leki niesterydowe, sterydowe, narkotyczne oraz zapobiegające tzw. bólowi neuropatycznemu występującemu czasem przy chorobach nowotworowych
• leczenia zachowawczego- paliatywnego- którego celem jest poprawa komfortu chorowania pacjenta

W trakcie leczenia choroby nowotworowej jesteśmy w stanie dokładnie oceniać stan pacjenta i zaawansowanie choroby (tzw. STAGING) dzięki:

• starannej komunikacji z właścicielem (również wypełnianie prostych ankiet i szablonów oceny pacjenta onkologicznego)
• pracowni RTG z technologią cyfrową (wykrywanie przerzutów w płucach o średnicy nawet 2-3 mm)
• pracowni USG (wykrywanie zmian około 2-3 mm w obrębie narządów jamy brzusznej, biopsje cienkoigłowe węzłów chłonnych zaotrzewnowych, obecność krwi w jamach ciała podczas rozpadu guzów)
• badaniom echokardiograficznym wykonywanym stacjonarnie w naszej Klinice (funkcja serca podczas chemioterapii, obecność zmian przerzutowych w sercu)
• pracowni mikroskopowej (obecność mikroprzerzutów w różnych narządach- np. w węźle wartowniczym, ocena zmian hematologicznych)